ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΥΧΗΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Παιχνίδια τύχης και στρατηγικής

Πώς μπορούμε να καταλάβουμε το αληθινό πρόσωπο κάποιου εύκολα και γρήγορα; Πώς θα αποφύγουμε την ήττα αν υποψιαστούμε ότι ο «κολλητός» μας είναι έτοιμος να μας προδώσει προκειμένου να απολαύσει τα οφέλη της νίκης του;

Όταν παίζουμε χαρτιά ή τάβλι, όταν ρίχνουμε ζάρια, όταν ποντάρουμε στη ρουλέτα, όταν στοιχηματίζουμε στη λοταρία, όταν «ανεβάζουμε» την προσφορά μας σε μια δημοπρασία, όταν παζαρεύουμε σε μια αγοραπωλησία, όταν, ως χώρα, καταστρώνουμε στρατηγική εμβολιασμού, όταν, γενικώς, παίζουμε ένα παιχνίδι τύχης, πάντα κάτι κρυφό ξεφεύγει. Ίσως όχι από τα πρώτα λεπτά, αλλά σταδιακά. Μια νικηφόρα ζαριά, ένα κακό φύλλο, μια λάθος πληροφορία, μια αποτυχημένη συνεργασία,… κι αυτό που σχεδιάζουμε, βαθιά μέσα μας, βγαίνει στην επιφάνεια. Μια παθιασμένη αντίδραση, μια λάθος κίνηση, και η στρατηγική αποκαλύπτεται.

H θεωρία παιγνίων –η οποία προέρχεται από τη μελέτη των πιθανοτήτων στα παιχνίδια τύχης– άρχισε, σύντομα, να εφαρμόζεται και στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις: ποια είναι η καλύτερη στρατηγική που θα μπορούσες να χαράξεις για να «κερδίσεις στη ζωή» (όποιο παιχνίδι κι αν παίζεις);

Οι μαθηματικές τεχνικές της θεωρίας παιγνίων εμφανίζονται, με διάφορους βαθμούς «σοφίας», όταν –αντιμετωπίζοντας «συμπαίκτες»– καταστρώνουμε στρατηγικές με σκοπό είτε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη είτε να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειές μας – από το προσωπικό συμφέρον μέχρι την παγκόσμια οικονομία,… ακόμη και κατά τον σχεδιασμό ενός πυρηνικού πολέμου.

Ο Μπράιαν Κλεγκ εμβαθύνει στην πολύχρωμη ιστορία και τα σημαντικά ευρήματα της θεωρίας παιγνίων, και δείχνει τι μπορούμε να μάθουμε από αυτό το, συχνά, παρεξηγημένο πεδίο μελέτης.